Jak napisać bardzo dobrą pracę inżynierską

Pisanie pracy inżynierskiej wydaje się sporym wyzwaniem, ale jest sporo porad jak się do tego przygotować i zrobić to dobrze.

Praca inżynierska to praca gdzie pokazujesz, że jesteś inżynierem. To znaczy, że masz określoną wiedzę, wynikającą z przedmiotu twoich studiów ale co więcej, że umiesz samodzielnie ogarnąć temat inżynierski to znaczy taki, który wymaga od Ciebie zapoznania się z dodatkową literaturą i skonstruowania rozwiązania. Co więcej jako inżynier musisz wykazać, że umiesz ten wynik dobrze zaraportować i udowodnić, że Twoje rozwiązanie jest poprawne.

Komunikuj się

Najistotniejszą sprawą przy pisaniu pracy inżynierskiej to dobra komunikacja ze swoim promotorem. Po pierwsze, pamiętaj, że promotor to człowiek. To znaczy, na poziomie ludzkim musisz dogadać się z kimś, kto jest od Ciebie o dużo bardziej doświadczony i może Ci dużo pomóc, ale jeśli będziesz traktować go z szacunkiem, systematycznie dawać znać o swoich działaniach i przemyśleniach.

Podobną relację będziesz później budować ze swoim szefem. To znaczy, jest ktoś, komu zależy na wyniku Twojej pracy (szczególnie na bardzo dobrej pracy, jeszcze lepiej nagrodzonej ;-)) ale absolutnie nie chce robić tego na siłę. Co by się stało w pracy, gdybyś nie mówiła o tym co się z Tobą dzieje? Twój promotor nie siedzi Tobie w głowie, musisz sama mówić o wątpliwościach jakie masz, pomysłach. Może masz świetny pomysł i wraz z promotorem ustalicie, że będziecie szli właśnie tą drogą? A może problem jaki masz da się łatwo rozwiązać, stosując coś, co już znasz ze studiów ale wypadło Ci z głowy? Najlepiej na początku zapytaj się w jaki sposób się komunikować i trzymaj się tego.

Przy okazji, dobrze komunikować się także ze sobą. To znaczy, stwórz specjalny notatnik o nazwie praca inżynierska albo najlepiej tytuł Twojej pracy (żebyś nie zapominała!) i tam po kolei zapisuj (z datą) co wymyśliłaś i co ustaliłaś. Jest takie przysłowie “Nabrzydsze pismo jest lepsze niż najlepsza pamięć” (no może trochę się usprawiedliwiam, oryginał to The faintest stroke of ink in a record-book is more illuminating than the most vividly-recalled memory). Notatki pozwolą Ci wracać do ustaleń, pracować nad czymś przez dłuższy czas – czasem nawet uruchomienie maszyny wymaga analizy przez parę dni. W notatniku napiszesz wtedy po kolei, co działa, co nie działa i jaki jest Twój następny pomysł. Taki notatnik możesz też pokazać promotorowi i podzielić się myślami.

Zrozum temat

Bardzo istotne jest abyś zrozumiała dokładnie temat swojej pracy. Po pierwsze przeczytaj go i zrozum z czego się składa. Do każdego tematu powinnaś mieć też opis wymagań i szczegółowy opis pracy. Poproś o niego i przedyskutuj z promotorem.

Praca inżynierska wymaga zagłębienia się przez Ciebie w temat, który niekoniecznie wprost przekłada się na to co uczyłeś się na zajęciach. Zazwyczaj wymaga doczytania w specjalistycznej literaturze, może też dostaniesz od promotora jakieś sugestie artykułów na start. Wydrukuj je, przeczytaj, a na marginesach zapisuj swoje myśli.

Skonstruuj plan

Już na samym starcie napisz spis treści. Jak napisać spis treści do czegoś co jeszcze nie powstało? Wystarczą dwa kroki. Po pierwsze, tu nie trzeba być oryginalnym. Każda praca ma wstęp, rozwinięcie i zakończenie. W przypadku pracy inżynierskiej, rozdział albo rozdziały wstępu opisują cele pracy, jej zakres i omawiają co wiemy z prac poprzednich. Rozwinięcie opisuje Twoją pracę, to znaczy Twój projekt i jego weryfikację poprzez odpowiednie badania. Zakończenie to za to rozdział podsumowania pracy, tam będziesz opisywać co zrobiłaś a czego nie udało się zrobić. Dobrym pomysłem jest znalezienie dobrych prac inżynierskich w internecie i przejrzenie ich struktury. Podobnie jak później w raportach w firmie, stosowanie standardowej struktury pracy jest dobrym pomysłem.

Drugim krokiem jest już przystosowanie planu do Twojego wyzwania. Wyobraź sobie, że już napisałaś pracę. Co trzeba było zrobić, żeby do tego doszło? Napisz może na początek duże kroki milowe, a szczegółowy plan tylko do najbliższego kroku. Skonsultuj z promotorem.

Korzystaj z tego, co już jest

Łamie serce promotorowi praca, która pokazuje, że dyplomant bardzo się narobił, ale w efekcie zrobił coś, co już jest. Jako przyszły inżynier musisz umieć korzystać z dotychczasowych wyników, przedstawionych w literaturze, wykładach, YouTube, do tego, żeby skonstruować rozwiązanie nowe i lepsze.

Gdzie w ogóle szukać wiedzy i tych poprzednich wyników?

Po pierwsze, w tych materiałach, które już masz z zajęć. Zasada na życie inżyniera jest taka – prędzej czy później wykorzystasz wszystkie przedmioty, jakich uczyłeś się na studiach. Oczywiście, jeśli zostaniesz przy byciu inżynierem, ale z doświadczenia wykorzystywałem i BHP, i metrologię, i specjalistyczne przedmioty związane z automatyką i sterowaniem robotów. Nawet przedmioty humanistyczne, chociaż daleko mi jeszcze do czytelnego wysławiania się ;-). Zastanów się, co będziesz robić (jakie badania? jaki projekt?). Jeśli częścią pracy będzie np. sterownik silnika, to na których przedmiotach miałaś o sterowaniu silnikami? Jeśli pneumatyka, to gdzie to miałaś? Postaraj się znaleźć takie “klocki lego”, które pomogą Ci w rozwiązaniu.

Drugi, trudniejszy, ale pewnie konieczny krok to literatura, jakiej nie miałeś bezpośrednio na studiach. Na pewno będziesz potrzebować tego w rozdziale wstępu. Musisz znaleźć najnowsze i najlepsze rozwiązania. Najnowsze, to znaczy takie, których nie ma w podręcznikach, tylko w artykułach naukowych. Będziesz szukać takich artykułów przez wyszukiwarki artykułów naukowych, najważniejszą z nich jest Google Scholar:

https://scholar.google.com/

oraz IEEE Explore IEEE Explore

Kluczowe jest, abyś zastanawiała się nad słowami kluczowymi. Jakie słowa najlepiej opisują to, czego szukasz?

W linkach zwracaj uwagę na ilość cytowań (ile naukowców wykorzystało ten wynik, dobrze, żeby było ich dużo) oraz z którego roku jest artykuł. W robotyce, automatyce czy AI zmiany technologii są szybkie, więc ważne, żeby artykuły były w miarę nowe.

Same artykuły będziesz znajdować poprzez bezpośrednie strony wydawców albo przez trochę bardziej kontrowersyjne rozwiązania, wykorzystując strony “uwalniające naukę”, takie jak:

researchgate.net

oraz, już super kontrowersyjnego:

sci-hub

jak też, do artykułów z konferencji w formie książek:

Libgen

Jeśli chcesz być super profesjonalny, możesz znalezione artykuły od razu w narzędziach do zarządzania bibliografiami, takimi jak Mendeley czy JabRef.

Co zrobić, gdy temat Twojej pracy inżynierskiej jest bardzo podobny do czegoś, co już znalazłaś? Nie ma powodu do obaw - przeanalizuj tę inną pracę i zastanów się, co można zrobić lepiej. Skonsultuj się z promotorem, jakie badania mogłyby być interesujące.

Warto zaznaczyć, że plagiat jest niedopuszczalny. Plagiat polega na przypisywaniu sobie autorstwa cudzych osiągnięć. Przemyśl, czy konieczne jest kopiowanie fragmentów tekstu - może nie ma takiej potrzeby.

Jeśli odwołujesz się do czyjejś pracy, nie jest to plagiat. Być może warto wspomnieć, że w określonym źródle opisano szczegóły danego procesu? Nie ma sensu bezmyślnie wypełniać stron tekstem, który nie wnosi niczego nowego. Skoncentruj się na nowych aspektach, a także na porównaniu i podsumowaniu analizowanej literatury.

Pamiętaj również, że każde użycie cudzego zdjęcia czy ilustracji powinno być opatrzone informacją o autorstwie, zamieszczoną bezpośrednio pod danym obrazem.

Pracuj systematycznie i terminowo

Najlepsi studenci mogą ulec presji czasu. Unikaj zarywania nocy i zacznij pracować nad tematem od samego początku. Szczególnie ważne jest to przy przyswajaniu literatury. Prowadzenie notatnika pozwoli Ci na obserwację postępów podczas planowania czy czytania - będziesz notować, czego się nauczyłaś, co znalazłaś i jak to może się przydać w pracy.

Zakładaj również, że samo pisanie pracy zajmie Ci około miesiąca. Nie chodzi o badania czy czytanie, ale tylko o pisanie i poprawki. Jeśli oddasz pracę promotorowi na ostatnią chwilę, może mieć trudności z udzieleniem pomocy, szczególnie że koniec semestru to czas, gdy jest wiele innych obowiązków. Zamiast tego, oddawaj pracę rozdziałami i często konsultuj się z promotorem.

Dowiedz się i załatw biurokratyczne sprawy

Niestety, w tej kwestii Twój promotor nie zawsze może pomóc. Promotor jest specjalistą w określonej dziedzinie, niekoniecznie w biurokracji. Dowiedz się w sekretariacie Twojego instytutu, co będziesz musiała załatwić. Być może będziesz potrzebować dodatkowych informacji z dziekanatu. Po kolei odhaczaj te punkty. Jeśli wiesz, że mogą być problemy z terminem Twojej obrony (np. masz jakieś przedmioty do zaliczenia), również daj znać promotorowi.

Przy okazji biurokracji, jeśli (a to jest dobry pomysł) chcesz zgłosić swoją pracę na konkurs, zapoznaj się z regulaminem. Jakie są terminy? Czy praca musi zawierać coś konkretnego? Jeśli tak, skonsultuj się z promotorem – być może będzie w stanie pomóc.

Mini porady na koniec

• Czas: Ustal regularne spotkania z promotorem: Regularne konsultacje pomogą Ci utrzymać postęp oraz otrzymać konstruktywną opinię na temat Twojej pracy. Ustal harmonogram pracy i trzymaj się go, aby utrzymać postępy w realizacji projektu.

• Miejsce: Pracuj w spokojnym miejscu, gdzie możesz się skupić. Jeśli nie dom czy akademik, to biblioteka może być dobrym miejscem. Wirtualnie, staraj się odciąć od rozpraszaczy (polecam Stay Focused do Chrome)

• Zarządzaj stresem: Nauka radzenia sobie ze stresem jest kluczowa w trakcie pisania pracy inżynierskiej. Warto się oderwać przy okazji dbając o zdrowie, polecam sporty ;-)

• Zachowuj notatki i odnośniki: Zapisuj ważne informacje, odnośniki do źródeł i pomysły w trakcie pracy. Ułatwi to pisanie oraz tworzenie bibliografii.

• Dokładnie sprawdzaj pisownię i gramatykę: Korzystaj z narzędzi do sprawdzania pisowni i gramatyki oraz poproś znajomych lub rodzinę o przeczytanie pracy i wskazanie ewentualnych błędów. Obecnie mogą też mocno pomóc narzędzia komputerowe typu Grammarly czy GPT.

• Przed samą obroną ćwicz prezentację pracy: minimum to powiedzieć prezentację do samego siebie ale nie zaszkodzi spotkać się ze znajomymi i wspólnie przećwiczyć swoje prezentacje czy przed rodziną (później to świetne źródło anegdot rodzinnych)

• Zdrowie: dbaj o odpowiednią ilość snu, dobre jedzenie, utrzymywanie stresu na poziomie medium.

• Nie obawiaj się prosić o pomoc

• Korzystaj z dostępnych zasobów

• Znajdź sposoby na auto motywację. Celebruj swoje sukcesy, dawaj sobie mini nagrody, ustalaj sobie challenge.

Powodzenia!